Historia zespołu

Regionalny Zespół Pieśni i Tańca „Rybarzowice” istnieje od 1965 roku. Inspiratorem powstania był ówczesny Komitet Powiatowy PZPR oraz przewodniczący Powiatowej Rady Narodowej w Bielsku – Białej mgr Antoni Kobiela. Kolejne patronaty to: Spółdzielnia Pracy w Bielsku – Białej, Wojewódzka Spółdzielnia Mleczarska oddział w Skoczowie, Miejsko – Gminny Ośrodek Kultury w Szczyrku, Stowarzyszenie na Rzecz Rozwoju Wsi Rybarzowice i obecnie z inicjatywy między innymi członków Zespołu nowo powołane Stowarzyszenie „Ziemia Rybarska”. Organizacją nowo założonego zespołu zajęli się Katarzyna Kubica – Kierownik Świetlicy Gromadzkiej w Rybarzowicach, Antoni Kubica – nauczyciel Szkoły Podstawowej w Rybarzowicach oraz sekretarz Zarządu Świetlicy w Rybarzowicach – Władysław Byrdy. Pierwszy zespół składał się z 46 osób w tym 6 członków kapeli. Od tego czasu w zespole działało 180 osób, a obecnie 42. Dodać należy, że prawie wszyscy członkowie zespołu są mieszkańcami Rybarzowic. Tańczą między innymi 4 pary małżeńskie oraz dzieci aktualnych i byłych członków zespołu.

O zespole często mówi się, że są niepodobni do innych zespołów Podbeskidzia. Kostiumy wykonano według autentycznych wzorów ubrań noszonych na tym terenie przed ponad stu laty, a także na podstawie archiwalnych fotografii i ustnych przekazów najstarszych mieszkańców wsi.

Dziewczęta występują w różnokolorowych strojach, w szerokich fałdowanych spódnicach i tzw. „wcinkach” bogato obszywanych cekinami. Mężczyźni są ubrani na czarno w kamizelki, wąskie spodnie i wysokie skórzane buty. Jedynym barwnym akcentem ich stroju są „maśki” – krajki w kolorze sukni partnerki.

W podobny sposób jak stroje przygotowywano program występów. Dziadkowie opowiadali, jak to kiedyś przed laty obchodzono na tym terenie święta, a kiedy trzeba było, wykonywali pieśni towarzyszące tradycyjnym obrzędom. Zebrany materiał przynoszono na próby i wspólnie opracowywano.

Takie były początki Zespołu Regionalnego. Regionalnego nie tylko z nazwy, gdyż wszystko, co zespół obecnie reprezentuje na scenie, nierozerwalnie wiąże się z własnym regionem. Jest to, mimo sąsiedztwa Szczyrku, teren o folklorze odrębnym od góralskiego. Różnice widać nie tylko w strojach. W Rybarzowicach oraz pobliskich Buczkowicach, Godziszce i Mesznej przed stu laty bawiono się, tańczono i śpiewano inaczej, bo też inny charakter miało tutaj życie.

Zespół wskrzesza przeszłość własnego regionu, a właściwie ukazuje tę bardziej odświętną i radosną część czasu minionego. Ale i z tego fragmentarycznego obrazu dowiedzieć się można wiele o życiu, pracy i mentalności dawnych mieszkańców.

Osoby zawodowo zajmujące się badaniem kultury ludowej mówią, że grupa z Rybarzowic jest folklorystyczną ciekawostką i potrafi ich zaintrygować. O działalności zespołu nie decyduje jednak tylko pasja etnograficzna. Ważniejsze jest przywiązanie do rodzinnej ziemi i przekazywania swojej wiedzy następnym pokoleniom.

Najważniejszą rzeczą, co podkreślają wszyscy członkowie i zarazem mieszkańcy Rybarzowic jest fakt, że próby, wycieczki, warsztaty taneczne, spotkania towarzyskie i koncerty są dla nich samych okazją do rozrywki, świetnej zabawy i pożytecznego zagospodarowania czasu wolnego.

„Rybarzowice” występują często i zawsze z dużym powodzeniem na wielu imprezach regionalnych ogólnopolskich i międzynarodowych, w tym także niemal co roku na estradach Tygodnia Kultury Beskidzkiej w Krakowie, Oświęcimiu, Makowie Podhalańskim, Wiśle, Istebnej, Szczyrku i Bielsku – Białej. Na Festiwalu Górali Polskich w Żywcu, w kategorii zespołów artystycznie opracowanych w latach 1980 i 1981 został wyróżniony Brązowym Sercem Żywieckim, a w 1982 roku złotym. Ponadto zespół był laureatem na Przeglądzie Zespołów Zapustniczych w Bielsku – Białej, Żywcu i Pietrzykowicach. Otrzymał „Srebrny Kilofek Górniczy” w Tarnowskich Górach i wyróżnienie II stopnia w Bytomiu. W 2009 roku na 42 Przeglądzie Wiejskich Zespołów Artystycznych w Brennej „wytańczył” III miejsce w stawce prawie 80 uczestników w kategorii autentycznej. Natomiast w 2014 roku w kategorii artystycznie opracowanej II miejsce (I nie przyznano). Otrzymał także puchar Dziennika Zachodniego za całokształt pracy artystycznej. Bardzo dużym zainteresowaniem cieszyły się koncerty na „Chmielakach” w Krasnymstawie, „Jesieni Jurajskiej” w Częstochowie, „Konfrontacjach Ruchu Amatorskiego Młodzieży” w Myślcu, „Babiogórskiej Jesieni” w Zawoi, „Wawrzyńcowych Hudach” w Ujsołach, Festiwalu Amatorskich Zespołów Artystycznych w Rajczy i Folkloriadzie w Poraju. Koncertował na imprezach ogólnopolskich w Lipcach Reymontowskich, Bielsku i Szczyrku, a także na wielu dożynkach wojewódzkich, powiatowych i gminnych. W 2006 roku był nominowany do prestiżowej nagrody im. Księdza Londzina.

Nie bez znaczenia jest uczestnictwo członków zespołu w procesjach „Bożego Ciała”, Odpustu, Rezurekcji, imprezach rocznicowych itp. obrzędach.

Corocznie przygotowywany i wielokrotnie prezentowany jest nowy program „Rybarskie Kolędowanie”. Do tradycji należy także chodzenie po kolędzie z kozą, gwiazdą i szopką, a także organizowanie „Oczepin” i „Ślog” dla członków zespołu wstępujących w związki małżeńskie.

Dotychczas przygotowano i wystawiono widowiska: „Kolędnicy”, „Wesele”, „Poprawiny”, „Odpustowe popołednie”, „Zabawa na kwacki” oraz „Na muzyce”.

Z wielkim powodzeniem zespół występował także na estradach w Bułgarii (dwa razy), na Litwie (dwa razy), na Węgrzech, Ukrainie (dwa razy), w Republice Czeskiej i na Słowacji, w Zubercu w ramach XXXVI Międzynarodowego Festiwalu Folkloru oraz w 2013r. w Sihelne.

Zespół aktualnie przedstawia trwającą około 60/90 minut wiązankę pieśni, przyśpiewek i tańców ludowych, a między innymi: Kowola, Szewca, Młynek, Starej Babie, Chodzonego, Krzyżoka, Krakowiaka, Wysła chmurecka, Turbowanie, Polkę z przytupem, itd.

Najmłodsi członkowie zespołu przedstawiają Suitę Beskidzką składającą się z tańców i przyśpiewek góralskich.

Solistami na przestrzeni lat byli m.in.: Władysław Bożek, Stanisław Gołąbek, Wisia Góra, Kazimierz Duraj, Halina Jakubiec, Andrzej Nikiel, Marian Wojtusiak, Tadeusz Sadlik, Tomasz Wojtusiak, Sandra Bartosik, Maciej Sadlik, Marcin Juraszek, Marek Juraszek, Lucyna Juraszek.

Aktualnie tańczący, najdłużej działający członkowie to: Marian Wojtusiak, Kazimierz Sadlik, Barbara Magiera-Sadlik, Bogumiła Flisek-Górna, Beata Świerczek, Alina i Grzegorz Nikiel, Urszula i Ryszard Adamczyk, Joanna i Dariusz Świerczek, Mateusz Bondarczuk, Marcin Juraszek, Maciej Sadlik, Piotr Mikociak, Kazimierz Kubica, Barbara Korkowska, Tomasz Wojtusiak, Barbara Nikiel-Lewandowska, Piotr Nikiel.

Kierownikami były kolejno panie: Katarzyna Kubica – założycielka zespołu, Stanisława Wojtusiak i aktualnie Barbara Magiera-Sadlik. Kierownikiem muzycznym od 1965 do 2013r. był pan Antoni Kubica. W początkowym okresie konsultantami zespołu oraz autorami opracowań muzycznych byli: prof. Mieczysław Ptaszkowski i mgr Piotr Stachura. Choreografia oraz nauka tańca spoczywała w rękach pani Barbary Folwarcznej, a od 1978 roku i aktualnie Mariana Wojtusiaka. W latach 1999 – 2001 Andrzeja Nikla. Kronikę zespołu prowadziła pani Bożena Dobija. Aktualnie „kronikarzem” oraz współtwórcą niektórych układów tanecznych jest Bogumiła Flisek-Górna.

Największym jednak osiągnięciem Zespołu jest fakt, że pomimo wielu trudności, przez cały okres działalności z powodzeniem kultywuje tradycje przodków, zachęcając coraz młodszych mieszkańców wsi do działalności kulturalnej.